TÔI VÀ HAI MẶT BIỆN CHỨNG CỦA CHỦ NGHĨA
CẢI LƯƠNG
Trần Xuân An
(nhân trả lời cô Fackbook Hoa Nguyen
Thi ở Đà Lạt)
Về
cái gọi là "ức" (ấm ức, uất ức, tùy cấp độ...) hẳn ai cũng có, vì đó
là tâm lí con người, từ trẻ thơ cho đến người già, tùy theo trường hợp bị ức
hiếp, ức chế... Thời đó, từ 1975 đến 1978, từ 1978 đến 1983, tuy tôi cũng thấy
hòa bình, thống nhất, đánh Tàu Đỏ là đáng phấn khởi, nhưng cũng có cái phải ức
chứ sao không ức. Nhưng thuở bấy giờ, tôi chủ trương nên góp ý, cải tạo cán bộ, công an, nói chung là Nhà nước,
Đảng, bằng cách làm sâu sắc hơn cái đẹp, cái tốt, để nhấn mạnh, giúp cho họ bớt
ức hiếp, bớt thù hận Miền Nam (do họ bị nhồi sọ, do quan điểm đấu tranh giai
cấp, địch - ta...). Nói vắn tắt, khi mình làm thơ, mình nêu cao cái tốt, cái
đẹp của Cách mạng, kể cả cái tốt, cái đẹp chỉ là LÍ THUYẾT, chỉ là tuyên
truyền, thì Cách mạng cũng bớt xấu đối với nhân dân các loại ở Miền Nam, kể cả
công chức, quân lính chế độ cũ (hiểu một cách giản đơn nhất câu nói của
Dostoievsky: "CÁI ĐẸP SẼ CỨU CHUỘC NHÂN LOẠI", giáo dục nhau bằng cái
đẹp). Nói theo ngôn từ chính luận thì đó là CẢI LƯƠNG CHỦ NGHĨA. Giai đoạn gần
đầy, một mặt trong sáng tác tôi cũng vậy.
Tuy
vậy, nếu chỉ viết về cái đẹp, cái tốt, phần nào có thật và phần lớn là lãng mạn
(cái nên có, mong ước sẽ có) thì rất nguy hiểm, chỉ tạo ảo tưởng cho xã hội và
ngộ nhận cho hậu thế mà thôi.
Vì
thế, từ 1983, đặc biệt là sau "CỞI TRÓI" (1986) và từ khi INTERNET
được phép sử dụng, tôi cũng có phê phán trực diện "Nhà nước ta" ,
"Đảng ta", nhưng cũng nhằm làm tốt hơn (dễ sống hơn, được bình đẳng
hơn...) cho xã hội, cho dân Miền Nam mà thôi. Thế là cũng CẢI LƯƠNG CHỦ NGHĨA,
chứ chẳng gì khác.
TÔI
VẪN NHẤT QUÁN NHƯ VẬY.
T.X.A.
sáng 23-9 HB15 (2015)
